1. Ankilozan Spondilit (AS) nedir?
Ankilozan Spondilit (AS) çoğunlukla genç yaşlarda ortaya çıkan özellikle sırt ve bel kemiklerini (omurga) etkileyen sebebi tam olarak bilinmeyen uzun süren (kronik), ağrılı, sinsi ilerleyen iltihaplı romatizmal bir hastalıktır.
Ankiloz “kaynaşma”, spondilit ise “omurga iltihabı” anlamına gelir.
Ağrı genellikle bel, sırt, boyun ve kalçanın arka kısımlarında ortaya çıkar. Özellikle belin aşağı kısmında ve kalçanın arka kısmında ağırlıklı olarak hissedilir. Ağrı hareket ettikçe azalır, uzun süre oturmakla, istirahat etmekle artar.
Hastalar sabahları daha çok ağrı hisseder ve özellikle bel ve kalça hareketleri kısıtlıdır, günün ilerleyen saatlerinde ağrı ve kısıtlılık azalır.
AS’de erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde yeterli tedavi almayan hastalarda kamburluk ve omurgada kalıcı hareket kısıtlılığı meydana gelebilir.
Kaynaklar:
Braun J, et al. Ann Rheum Dis 2017;76:1070–1077
Pekacar FS, et al. Turk J Biochem] 2014;39(4):482–487.
Maksymowych WP. Can Fam Physician. 2004;50:257-262.
Golder V.&Schachna L. Reprinted from Aust. Family Phy. 2013;42(11):780-784.
Akkoç N, et al. RAED Dergisi. 2014;6(1):1-7.
2. Bel fıtığı ağrısı ile AS kaynaklı iltihaplı bel ağrısı arasındaki fark nedir?
Bel fıtığı ağrısı ile AS’nin bel ağrısı arasındaki en önemli fark; AS’de ağrının hareketle azalması, dinlenmekle veya uyumakla artmasıdır. Oysa bel fıtığında genellikle ağrı dinlenmek ile azalmaktadır.
AS’ye bağlı ağrılar, bir türlü geçmeyen bel ağrılarıdır. Hastalar, sabahları uyandıklarında özellikle kalçalarının üst kısmında hissettikleri ağrı ve tutukluk (katılık) nedeni ile bir süre hareket edemezler veya zorlanırlar. Örneğin çorap giymek için yere doğru eğilmek ya da yüzünü yıkamak için lavobaya eğilmek gibi hareketleri yapmak kişilere işkence gibi gelebilir. Ağrı ve sabah tutukluğu yaklaşık 20-30 dakika sonra hareket edildikçe azalır.
Özellikle 3 aydan uzun süren, dinlendikçe artan hareket ettikçe azalan bel ağrınız varsa, ağrılar geceleri sizi uykudan uyandırıyor ve uyutmuyorsa, sabah tutukluğu nedeniyle yataktan kalkmakta zorlanıyorsanız AS’ye bağlı iltihaplı bel ağrınız olabilir.
Kaynaklar:
https://www.who.int/medicines/areas/priority_medicines/Ch6_24LBP.pdf (Son erişim tarihi: 17.05.2020)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539753/ (Son erişim tarihi: 17.05.2020)
Deodhar A et al. Arthritis Rheumatol. 2016 Jul; 68(7): 1669–1676.
https://www.ninds.nih.gov/sites/default/files/low_back_pain_20-ns-5161_march_2020_ 508c.pdf (Son erişim tarihi: 17.05.2020)
3. AS tanı ve tedavisi için hangi doktora gitmeliyim?
AS hastalığının tanı ve tedavisi romatoloji uzmanı (Romatolog) veya romatoloji alanında uzman Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR) uzmanları tarafından yapılmaktadır.
4. AS hastaları engellilik raporu alabilir mi?
Kanunların öngördüğü bazı şartların sağlanması halinde Ankilozan Spondilit (AS) hastaları engelli sayılabilmektedir. Bunun için öncelikle, AS hastalığı sebebiyle engelli sağlık kurulu raporu düzenlenmesi gerekir. Engelli sağlık kurulu raporuna dair detaylı bilgilere Engellilik Raporu sayfamızdan erişebilirsiniz.
5. AS hastalığı sebebiyle erken emekli olmak mümkün müdür?
AS hastalığı sebebiyle bazı kanunlarda sayılan çeşitli şartların gerçekleşmesi halinde erken emekli olmak mümkün olabilir, detaylı bilgilere Emeklilik sayfamızdan erişebilirsiniz.